هر فردی که بخواهد سطح سواد مالی خود را ارتقاء بدهد، نیاز است ابتدا مولفه‌های کلیدی که در توسعه سواد مالی مهم تلقی می­شوند را بهبود بدهد، در این خصوص مولفه­های زیادی مطرح می­باشد که هر فردی برای مدیریت مناسب دارایی و منابع مالی خود باید آن‌ها را بشناسد تا بتواند در حوزه‌های مختلف، استراتژی‌های مناسبی را برای موفقیت هر چه بهتردر امور پولی و مالی خود اتخاذ کند. در این بخش محتوا، به بررسی چند مولفه اصلی و مهم حوزه سواد مالی پرداخته میشود.

1.  بودجه‌بندی

بودجه­بندی به عنوان یکی از مهم‌ترین و کارآمدترین اصول ابزارهای مالی در سطوح مختلف از خانواده گرفته تا سطوح کلان برای رسیدن به موفقیت، امنیت مالی و برنامه‌ریزی موفق برای مدیریت صحیح دارایی، مطرح می­باشد، شاید در تعریف مفهومی بودجه‌بندی از لحاظ درک و تفهیم موضوع مشکلی به نظر نمی‌رسد. اما به کارگیری آن در عمل ساده نیست و به دانش مالی زیادی نیاز دارد. بودجه‌بندی به معنای نحوه اختصاص درست پول در بین نیازهای مختلفِ کوتاه­مدت و بلندمدت است. به بیانی بودجه‌بندی به معنای برآورد دقیق درآمد و هزینه در یک دوره زمانی مشخص است.

• پس‌انداز

طبق تعریف ویکی­پدیا پس‌انداز به عنوان درآمدی تعریف می‌شود که خرج نمی‌شود یا مصرفی است که معوق می‌شود. برای پس­انداز کردن روش‌های مختلفی از جمله کنار گذاشتن پول در حساب سپرده، حساب بازنشستگی، صندوق سرمایه‌گذاری یا به صورت پول نقد است. پس‌انداز همچنین شامل کاهش مخارج مانند هزینه‌های مکرر می‌شود، اما در ایران به دلیل تورم بالا و ناکافی بودن نرخ بهره برای جبران تورم، پس‌انداز به طریق پول نقد این روزها و با افزایش نرخ تورم، کارکرد ثروت‌سازی ندارد. با این حال، هر فرد باید مقداری پس‌انداز داشته باشد تا در مواقع ضروری بتواند از آن استفاده کند.

•  سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین مولفه‌های سواد مالی هم هست و اصلا کار آسانی نیست و اگر فرد از سواد مالی مناسبی برخوردار نباشد، احتمال این که فرد سرمایه‌­اش را در این خصوص از دست بدهد دور از انتظار نیست. برای سرمایه‌گذاری مناسب باید از دانش مالی خوبی در این حوزه برخوردار بود و با مفاهیمی مانند کاهش ریسک، نرخ بهره، سهام و آشنا شد. در خصوص تعریف سرمایه­گذاری براساس علم اقتصاد، سرمایه­گذاری به معنای تخصیص منابع مالی به یک یا چند دارایی مختلف، به امید به دست آوردن منابع با ارزش‌تر در آینده است. از انواع سرمایه گذاری می‌توان به خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق درآمد ثابت، خرید مسکن، زمین، طلا، خودرو، ارزهای دیجیتال، دلار، تتر و … اشاره کرد.

• مدیریت بدهی‌ها

همواره برای همه افراد پیش آمده است در برهه­ای از زندگی یا از شخصی پولی را قرض گرفتند، یا اینکه تسهیلات و وامی را دریافت کرده­اند، در سواد مالی یکی از مولفه­های مهم همین مدیریت کردن صحیح وام­ها و بدهی­های ایجاد شده در زندگی فرد می­باشد. از این رو هر فردی قبل از گرفتن وامم یا قرض کردن پول، باید هدف مشخصی از این کار داشته باشد و دریافت وام بر زندگی شخصی فرد اثرگذاری مثبتی داشته باشد. در این خصوص سواد مالی به شما کمک می‌کند مدیریت بهتری در مورد همه بدهی‌های خود اعم از وام‌ها و اعتبارات، مبالغی که قرض کرده‌اید و … داشته باشید. شناسایی بدهی و مدیریت آن­ها یکی از قابلیت‌های برخورداری از مهارت سواد مالی است. بدهی اصولا چیز بدی نیست و به افراد زیادی برای تامین منابع مالی برای خرید بسیاری از نیازهای ضروری زندگی کمک می‌کند؛ اما باید مشخص کرد که در چه مواردی باید وام گرفت؟ و چطور باید برنامه‌ریزی مناسبی برای بازپرداخت وام ایجاد کرد؟

• محافظت از پول و جلوگیری از سرقت مالی در فضای دیجیتال

این روزها بسیاری از امور مالی افراد از طریق شبکه اینترنت و به صورت آنلاین از طریق همراه­بانک­ها، ابزارهای دییجیتال و… انجام می‌شود و از یک پرداخت وجه ساده گرفته تا سرمایه‌گذاری در بورس و بازارهای مالی از جمله صرافی­ها را می‌توان به وسیله کامپیوتر و از راه دور انجام داد. این امر موضوع حفاظت از اطلاعات مالی را برجسته‌تر می‌کند و برخورداری از سواد مالی مناسب در این زمینه می‌تواند به افراد برای حفاظت از اطلاعات مالی و جلوگیری از سرقت این اطلاعات در فضای دیجیتال کمک کند.